W Polsce samorządy gminne mogą tworzyć związki w celu wspólnego wykonywania zadań publicznych, których wykonanie przekracza możliwości jednej gminy. W przypadku aglomeracji katowickiej samodzielne realizowanie tego zadania przez poszczególne gminy jest niemożliwe. Wobec tego pojawiła się konieczność porozumienia się w sprawie zarządzania oraz organizacji komunikacji lokalnej. Sprawdzonym i efektywnym rozwiązaniem stało się utworzenie związku komunikacyjnego. Związki gmin są bardzo często stosowanym rozwiązaniem organizacyjno-prawnym w wysoko rozwiniętych krajach europejskich, takich jak Austria, Dania, Niemcy czy Francja. Komunikacyjny Związek Komunalny Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego pełni funkcję organizatora komunikacji miejskiej.
Obecnie Komunikacyjny Związek Komunalny Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego skupia 29 gmin, organizując komunikację na ich terenie oraz do miejscowości ościennych. Korzystając z komunikacji organizowanej przez KZK GOP, pasażer może dotrzeć również do miejscowości, które do związku nie należą, takimi przykładami są np. Tychy czy Mikołów. Zasięg działania Związku obejmuje prawie całą aglomerację katowicką i niektóre obszary z nią sąsiadujące - teren o powierzchni 1,8 tys. km2, zamieszkany przez prawie 2 miliony osób. Z transportu publicznego organizowanego przez Związek codziennie korzysta niemal milion pasażerów.